درباره تبلیغات

امروز نتوانستم بروم سرکار و از منزل بیرون نرفتم، اما باز هم سر کار بودم. در حال بررسی ( یا رمزگشایی ) فیلم "وکیل مدافع شیطان" ( Devil's Advocate ) هستم. بالاخره این فیلم را که دوماه پیش از اخوی گرامی گرفته بودم و قرار بود از همان دو ماه پیش یک وقت دو ساعتی را به دیدن آن اختصاص دهم، دیشب دیدم. توفیقی اجباری بود که به مدد درس "تبلیغ در اسلام" به بنده دست داد. البته قرار بود زودتر این فیلم را تماشا کنم. آقای "جنانی" ( هم کلاسی ارجمند بنده در دانشگاه ) که یارمان در تفسیر این فیلم هستند، گله کرده بودند که "چرا حداقل فیلم را نمی بینی، حالا نوشتن تفسیر و نقد بماند پیش کش." با کمال خرسندی و خوشبختی به ایشان عرض می کنم که بالاخره ماموریت انجام شد.

فیلم بسیار جالبی بود با بازی های خوب از آل پاچینو و کینا ریوز ( به مراجعه کنین محترم دیدن فیلم توصیه می شود ) . یادداشت هایی را در هنگام دیدن فیلم برداشتم، اما کافی نبودند. هرچه هم در گوگل فارسی جستجو کردم که نقدی یا یادداشتی در مورد آن پیدا کنم تا به کمک آنها به گشایش برخی از رمزها نایل آیم، توفیق دست نداد. این فیلم محصول سال 1997 است. معمولا در نشریات فارسی زبان ( وطنی هایش را می گویم ) نقد فیلم ها با زمان اکران آنها در سینماهای کشور سازنده همزمان است. بنا براین اگر یادداشتی در مورد نقد فیلم هم وجود داشته باشد، باید آن را در نشریات آن زمان جستجو کرد که یا آنلاین نبودند، یا حالا که هستند، احتمالا حوصله درست کردن آرشیو آنلاین را ندارند.

بنا بر این مجبور شدم بروم سراغ گوگل انگلیسی. اما باز هم چیز زیادی دستم را نگرفت. عجالتا باید یک بار دیگر فیلم را ببینم، اما این بار نه از سر سرگرمی یا رفع تکلیف، بلکه با نگاه خریدار یا ناقد ( البته برای این که با یک تیر دو نشان بزنم، باید رمزهای کلامی و غیرکلامی مربوط به درس ارتباط جمعی را هم از قلم نیندازم ) .

این آخر ترمی، فعلا، به هر چیز و هرجا که نگاه می کنیم پر رمز و راز است و ما هم مکلف به راز گشایی ( از رمزگشایی شعرهای لس آنجلسی گرفته تا فیلم های شیطانی و غیرشیطانی مثل بید مجنون ). خدا آخر عاقبتمان را به خیر کند. این طور که پیش می رود فکر کنم آخرش یا رمال و فالگیر شویم، یا، با کمی مسامحه، یک تبلیغات چی کف بین.

خلاصه این که فیلم وکیل مدافع شیطان فعلا بد جوری گیرمان انداخته است. اما با همه انتقادهایی که زمان برگزاری کلاس های استاد "همایون" مدرس درس "تبلیغ در اسلام" نثار ایشان و یا – به قول خودمان – تحریف هایشان از تاریخ، کردم ( و کردیم )، یک چیز جدید و آموزنده از ایشان آموختم. این که نمی توان به فیلم های هالیوودی فقط به دیده تحسین و تمجید نگریست. به قول یکی از همکلاسی ها ( یا شاید هم خود استاد همایون بود، دقیق خاطرم نیست ) این نوع فیلم ها به صورتی خزنده در حال ایجاد یک نوع فرهنگ ( حالا خوب یا بدش فرقی نمی کند ) میان مخاطبانشان هستند و شما می دانید که فیلم های هالیوودی چقدر بیننده دارند. یک تلیغات چی باید بتواند این نکات را پیش از هر بیننده دیگری یا حتی یک ناقد حرفه ای فیلم، کشف کند.

به هر حال احتمالا پس از نوشتن یافته هایم در مورد این فیلم "شیطانی"، آن را برای مزید اطلاع دوستان و مراجعین محترم، روی وبلاگ می گذارم. شاید خواندنش باعث شود که شما هم – البته کمی زودتر از دو ماه خاک خوردن سی دی فیلم – این فیلم را ببینید.